De podcast En niemand bleef onaangeraakt vertelt over de liefde tussen Jan en Martin, twee mannen die midden in de aids-epidemie leefden. Hun verhaal raakte me diep — omdat het laat zien hoe groot de impact van angst, stigma en menselijkheid kan zijn.
Een podcast die binnenkomt
Het is alweer een paar weken geleden. In de auto, onderweg, en tijdens de afwas luisterde ik deze podcastserie — vijf afleveringen die ook mij niet onaangeraakt lieten.
Ik denk er nog geregeld aan. Het verhaal is dicht bij me gebleven.
Zo eerlijk, rauw, liefdevol en tegelijk verdrietig.
Wat kan er in veertig jaar veel veranderen!
De jaren tachtig: angst, verlies en onwetendheid
Toen in de jaren tachtig de aids-epidemie uitbrak, was er geen medicijn. Een hiv-diagnose betekende toen letterlijk een doodsvonnis. Er bestond wel medicatie om het virus tijdelijk te onderdrukken, maar genezen kon niet. In de beginjaren waren er nog geen testen; er heerste veel onzekerheid, angst en onwetendheid.
Eén van de mensen in de podcast, Jan, ziet in die periode verschillende vrienden overlijden.
Hoewel zowel mannen, vrouwen als kinderen besmet raakten, kreeg het al snel het stempel van ‘het homo-virus’. De schuld en schaamte die daarmee gepaard gingen, waren groot.
Het stigma was enorm — net als het zelfstigma. Want wat de maatschappij over je zegt, ga je vaak zelf ook geloven. De gevolgen daarvan zijn tot op de dag van vandaag voelbaar.
Wie de indrukwekkende cijfers wil zien over hoeveel mensen wereldwijd met hiv of aids leven, kan terecht op de website van het Aidsfonds Je kunt daar ook meer lezen over de geschiedenis en ontwikkeling van medicatie en behandeling.
Jan en Martin: liefde in een tijd van stigma
In de podcast krijgen we een intiem inkijkje in het leven van Jan en zijn partner Martin, en hoe zij omgaan met Martins ziekte.
In die tijd wilden veel mensen iemand met aids niet eens meer aanraken. Het stigma was zo groot dat Martin er in eerste instantie voor koos om te zwijgen. Hij wilde niet worden veroordeeld, gemeden of zielig gevonden worden.
Maar op een gegeven moment kreeg hij vlekken — zichtbaar bewijs van zijn ziekte. Dat maakte verbergen onmogelijk. Hij besloot zijn verhaal te delen, liet zich fotograferen door Erwin Olaf en werd het gezicht van de campagne ‘Veilig vrijen’.
Zelf luisteren
Wil je deze indrukwekkende podcastserie zelf beluisteren?
Zoek op ‘En niemand bleef onaangeraakt’ of luister via Spotify
Een groot dankjewel aan Randy Vermeulen en Maurits de Bruijn voor jullie integere werk — voor het geven van een stem aan een tijd die zoveel levens heeft geraakt.
Bron foto’s: VPRO Gids
